این سوال همیشه در ذهن ما بوده است که اولین بار ساز چگونه بوجود آمد؟وچند نوع ساز موسیقی داریم؟
ساز به ابزاری گفته میشود که برای نواختن موسیقی از آن استفاده میشود.اگرچه هر وسیلهای را که صدا بدهد میتوان ساز دانست ولی در این مقاله منظور از ساز وسایلی است که صرفاً برای اجرای موسیقی ساخته شدهاست.
طبیعیترین وسیله آواز که از گذشته بوده حنجره ی طبیعی خود انسان و سادهترین وسیله ایجاد وزن، دستهای آدمی است. انسان با برهم زدن دستها وزن را نگاه داشته و نغمهها و آهنگها را همراهی میکردهاست. بعدها بشر از شاخ حیوانات و روئیدنیهای طبیعی که در دسترس داشت سازهای بادی مانند بوق و نی اختراع کرد و با کمک حس شنوایی سوراخهایی با توجه به معتقدات نجومی و اعداد مقدس در آنها تعبیه نمود که اکنون به صورتهای گوناگون تکامل یافتهاست.
انواع ساز
سازها بسته به نوع و ابزارهایی که با خود دارند و بسته به فرهنگ های متفاوت دنیا میتوانند متفاوت باشند . هر یک از ساز ها بسته به دیدگاه و سبک زندگی افراد در جای جای دنیا به وجود آمده اند.
سازهای زهی
همانطور که از نام آن معلوم است، در سازهای زهی صدای بوجود آمده از لرزش زه یا تار و سیم روی دستگاه موسیقی ایجاد میشود. این لرزش نیز از طریق ضربه، زخمه، کشیدن کمان و آرشه در ساز تشکیل میشود. این سازها در ارکسترها نیز اهمیت زیادی دارند و بخش اصلی آن را تشکیل میدهند. سازهای زهی زیر شاخههای گوناگونی نیز دارند که به چند مورد آن میتوان به ساز زهی زخمهای، آرشهای و کوبشی اشاره کرد.
در چندی از ساز های زهی شکم از دو بخش تار و کمانچه تشکیل شده است. گاهی نیز بر روی یک یا دو قسمت از آن پوست کشیده می شود. این پوست غالبا از شکمبه ی گوسفند تهیه می شود. چندی از ساز های زهی با استفاده از انگشت نواخته می شوند و بعضی نیز با استفاده از مضراب. شکل مضراب در انواعی از ساز های زهی متفاوت است. گاه فلزی و گاه از جنس شاخ یا پلاستیک و بالاخره بعضی اوقات از پر مرغ است.در زیر به چند مورد از آنها اشاره میکنیم.
· سه تار
· پیانو
· سنتور
· کمانچه
· ویولن
· شورانگیز
· گیتار بیس
سازهای بادی
اگر میخواهید بدانید که بعد از صدای انسان، چه سازی برای نواختن موسیقی استفاده میشد، پس با ما همراه باشید. سازهای بادی جزو اولین سازهایی بودند که توسط بشر ابداع شد. انسانهای قرون گذشته آموخته بودند که با دمیدن در مخروط، برگ، یا حتی شاخ حیوانات میتوانند صدایی بلند و بوق مانند تولید کنند. آنها با استفاده از این توانستن سازهای بادی را ابداع کنند. ساز بادی را میتوان یکی از قدیمیترین سازهای کشف شده دانست. سازی که از سوراخ کردن استخوان (انسان یا حیوان) ساخته شده است. برای نواختن این سازموسیقی کافیست در آن بدمید تا صدایی را که میخواهید ایجاد کند. به این ترتیب از حرکت جریان هوا در آن، آهنگی دلنشین ایجاد میشود. البته برای دسترسی به این ساز، نیازی نیست که دنبال استخوان حیوان یا انسان مرده بگردید. این سازها در سه نوع ساز بادی چوبی، ساز بادی برنجی و ساز شستی دار بادی در بازار یافت میشوند. در زیر به چند مورد از آنها اشاره میکنیم.
· ترومپت
· ترومبون
· فلوگل هورن
· کورنت (CORNET)
· فرنچ هورن
· توبا
· یوفونیوم
سازهای کوبهای
به سازهایی گفته میشود که از طریق ضربه، تکان، سایش، خراش یا هر عمل دیگری که منجر به نوسان شود، تولید صدا کنند. وظیفهٔ اصلی سازهای کوبهای معمولاً اجرای ضربآهنگ (ریتم) در متن آهنگ است، ولی میتوانند ملودی نیز تولید کنند.تاریخچهٔ سازهای کوبهای به هزاران سال پیش برمیگردد. این سازها احتمالاً پس از صدای انسانی قدیمیترین نوع سازها هستند. سازهای کوبهای را عموماً میتوان به دو دستهٔ سازهای کوبهای با کوک معیّن مثل زیلوفون و سازهای کوبهای با کوک نامعین مثل انواع طبل تقسیم کرد. در زیر به چند مورد از آنها اشاره میکنیم.
· بلز
· تومبا
· طبله
· دهل
· تنبک (تمبک)
· تشمال
· دمام
· دف
· تمپو
· ناغارا
· دایرهزنگی
· طبل
· سنج
سازهای صفحه کلیددار
سازهای صفحه کلید دار سازهایی هستند که برای نواختن آن از صفحهکلید یا (شستی) با استفاده از انگشتان دست نواخته میشود. انواع ساز های شستی دار شامل ارگ، ارگ بادی، ارگ هموند، پیانو، کلاویکورد، هارپسیکورد، چلستا، آکوردئون، ملوترون و سینث سایزر میباشد که شناخته شدهترین اینگونه سازها پیانو و ارگ است. در زیر به چند مورد از آنها اشاره میکنیم.
· پیانو
· ارگ
· کلاوسن
· کلاویکورد
· چمبالو
· هارپسیکورد
· چلستا
· آکوردئون
· هارمونیون
· گارمون
· ویرجینال
· کالیمبا
سخن آخر
انسانها از همون روز ازل با تولید صداهایی با دهان و حلق خود ساز و موسیقی اختراع میکردند که این کار به مرور زمان باعث بیشرفت در سازها شد.در کشورها ی مختلف سازها با توجه به فرهنگ های و ملیت و قومیت های مختلف دنیا تغییر بزرگی کرد که امروزه ما میتوانیم با انواع آنها آشنا شویم و از شنیدن آنها لذت ببریم. ممنون که مطالب ما را تماشا کردید.
در صورت تمایل میتوانید انتقادات وپیشنهادات خود را با ما درمیان بگذارید.