هر آن چیزی که باید راجب پیانو بدانید!

پیانو چیست؟

پیانو از مشهورترین سازهای صفحه کلید دار است که صدای آن در اثر برخورد چکش هایی، با سیم های فلزی در داخل جعبه چوبی تولید می شود.  

این چکش ها در اثر فشرده شدن کلید های صفحه پیانو حرکت می کنند و سیم های پیانو به صفحه ای به نام «صفحه صدا» متصل می باشند؛ صفحه صدا نقش تقویت کننده ی صدا را در پیانو دارد.

پیانو در بین سازهای معمول (بجز ارگ کلیسا) بالاترین دامنه صوتی را دارد و فرکانس هایی از حدود 27 هرتز تا 4186 هرتز تولید می کند.

تاریخچه پیانو

در حدود سال 1700 میلادی در شهر پادووای ایتالیا شخصی به نام بارتولومئو کریستافوری پیانو را اختراع کرد؛ اما پیانو تا حدود یک دهه تقریبا ناشناخته ماند، تا اینکه در سال 1711 نویسنده ای ایتالیایی یک مقاله درباره ی پیانو نوشت که مقاله او بعد ها به زبان آلمانی ترجمه و به صورت گسترده منتشر شد. یکی از مواردی که در این مقاله به آن اشاره شده بود دیاگرام مکانیزم پیانو بود که اکثر سازندگان بعدی پیانو براساس این مقاله کار خود را شروع کردند.

قبل از اختراع شدن پیانو از سازی به نام هارپسیکورد (Harpsichord) استفاده می شد. یکی از تفاوت های مهم و عمده ی که پیانو با هارپسیکورد داشت این بود که در هارپسیکورد شدت صدای ایجاد شده از ساز، مستقل از شدت ضربه به صفحه کلید بود و شدت صدای کلید های هارپسیکورد در هر صورت ثابت بود؛ اما در پیانو اگر به کلید ها ضربه ملایم بزنیم، صدایی نرم ایجاد می شود و اگر ضربه ها محکم باشند صدایی درشت تر تولید می شود. همین ویژگی پیانو باعث مورد توجه قرار گرفتن آن در بین آهنگسازان قرن هجدهم میلادی شد. مخترع پیانو هارپسیکورد سازی بود که در تلاش برای ارتقاء مکانیزم این ساز بود به همین دلیل پیانو های اولیه ظاهر و صدایی شبیه به هارپسیکورد داشتند؛ اما در آن زمان هارپسیکورد های جدید و ارتقا یافته بسیار مورد توجه قرار گرفتند و پیانو فورته نام گرفتند و به مرور زمان پیانو به این شکل در آمد. هر آنچه که امروزه به عنوان پیانوی مدرن می شناسیم از اواسط قرن 19 به وجود آمد.

نام‌ گذاری

در آغاز قرن 17 «بارتولومه اوکریستوفوری» سازنده سازی از اهل فلورانس نام اولین پیانو را «گراوی چمبالو کول پیانو اِفورته» (Gravicembalo col piano E Forrte) گذاشت. پیانو به معنی ملایم و فورته به معنی صدای بلند و رسا می باشد.

صدای پیانو

چکش‌ های پیانو

مجموعه ای از اهرم های ضعیف، چکش های پیانو را به کلیدهای پیانو متصل می کنند و به مجموعه ی چکش ها و اهرم ها عملگر گفته می شود. کنترل عکس العمل بازگشتی چکش ها پس از برخورد به سیم و افزایش شتاب چکش ها در برخورد به سیم وظیفه ی عملگر می باشد.

کیفیت صدای پیانو به عوامل گوناگونی مربوط است مانند: پوشاندن سر چکش ها توسط لایه ای از نمد یا الیاف مشابه طبیعی یا مصنوعی، کیفیت صفحه صدا و...

کلیدهای پیانو

در هر اکتاو پیانو 7 کلید سفید برای 7 نت موسیقی دو، ر، می، فا، سل، لا، سی وجود دارد. علاوه بر کلیدهای سفید کلیدهای سیاه رنگ هم بین بعضی از کلیدهای سفید وجود دارد. لازم به ذکر است که بین کلیدهای سفید رنگ سی و دو همچنین بین کلید های سفید رنگ می و فا، کلید سیاه رنگی وجود ندارد.

هر کلید سیاه رنگ پیانو در حکم نت بمل برای نت مربوط به کلید سفید رنگ سمت راست آن ( یعنی آن کلید سیاه در سمت چپ آن کلید سفید قرار دارد) همچنین در حکم نت دیز برای نت مربوط به کلید سفید رنگ سمت چپ آن (یعنی آن کلید سیاه در سمت راست آن کلید سفید قرار دارد) است.

انواع پیانو

از انواع پیانو می توان به پیانوی گرند (Grand Piano)، پیانوی دیواری (Upright piano)، پیانوی الکترونیک (Digital piano)، پیانوی اسپینت (Spinet piano) و پیانوی چهارگوش (Square piano) اشاره کرد که پیانوهای اسپینت و چهارگوش از انواع منسوخ شده پیانوها می باشند.

نحوه نواختن پیانو

پیانو توسط ضربه نوک انگشتان نواخته می شود و یک پیانیست می تواند هم زمان ده تا نت را توسط نوک انگشتانش به صدا در بیاورد

یک پیانیست باید محل قرار گیری انگشتان خود را روی کلید های پیانو بداند به این دلیل که معمولا نت اول آهنگ ها، شماره دارد و انگشت شروع کننده را مشخص می کند. در این صورت انگشت شست دو دست شماره 1 است و به ترتیب سایر انگشت ها از 2 تا 5 به ترتیب شماره گذاری می شوند.

البته بعضی از آهنگ سازان، شماره ای برای نت شروع کننده موسیقی شان مشخص نمی کنند و پیانیست باید بر اساس نت های موجود در آهنگ محل قرار گیری انگشت هایش روی کلید های پیانو را تشخیص دهد و حتی در صورت نیاز می تواند جای دو دستش را روی کلیدهای پیانو با هم عوض کند.

به صدا در آوردن کلید های پیانو تنها به شدت فشار انگشتان روی کلیدهای پیانو بستگی دارد، اگر انگشت ها را به آرامی روی کلاویه ها فشار دهیم صدای پیانو آرام خواهد بود و هر چه با قدرت بیشتری کلاویه ها را فشار دهیم صدای بلند تری از پیانو می شنویم به این حالت اصطلاحا تاچینس مانس می گویند .

پیانیست ها از حالت تاچینس مانس برای انتقال احساسات موسیقی به شنونده های آن استفاده می کنند. برای مثال در قطعات عاشقانه و رومانتیک شدت ضربه روی کلاویه ها به آرامی زده می شود و در هنگام اوج و هیجان موزیک شدت ضربه روی کلاویه ها بیشتر می شود.

پیانیست‌ های مطرح جهان

از جمله پیانیست های مطرح جهان می توان به این افراد اشاره کرد:

فردریک شوپن

لودویگ فان بتهوون

یوهان سباستین باخ

ولفگانگ آمادئوس موتسارت

یانیس کریسومالیس

فرانتس جوزف هایدن

فرانتس لیست

آرتور روبینشتاین

ولادیمیر هوروویتس

کلارا شومان

ولادیسلاو اشپیلمان

سرگئی راخمانینف

دنیل بارنبویم

منبع : ویکی پدیا

همانطور که در این مقاله بیان شد، امروزه پیانو از طرفداران زیادی برخوردار است و در بین جوامع و هنرمندان موسیقی محبوبیت خاصی دارد. هدف از این مقاله آشنایی علاقه مندان موسیقی با پیانو و انواع آن بود.

امیدواریم که اطلاعات مفیدی را به شما هنرمندان و هنر دوستان منتقل کرده باشیم.

نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید.