ساز ویولنسل یا چلو چیست؟

ساز ویولنسل (Cello or Violoncello)

ویولنسل یا چلو، سازی جزو خانواده سازهای زهی است. نام کامل این ساز در زبان ایتالیایی ویولنسل (violoncello)  یا سلو  (cello)نامیده میشود و در زبان انگلیسی چلو تلفظ می شود. 

 

تاریخچه ویولنسل

ویولنسل در قرن شانزدهم ساخته شده و در ابتدای ساخت با نام ویولن باس شناخته شده. اما به مرور به ویولنسل که در ایتالیایی به معنی "ویولن کمی بزرگ" است تغییر نام پیدا کرد.

در قرن نوزدهم ویولنسل در کنار ویولن، تبدیل به مهم ترین ساز آرشه ای برای تکنوازی ها شد. صدای این ساز، میانه ای از سازهای این خانواده است. ویولنسل از ویولن و ویولا بزرگ تر است.

در قرن بیستم نوازندگان ویولن ماهرتر شدند، و بیشتر روی تک نوازی و ارکسترال متمرکز شدند. این ساز، در ارکستر سمفونی مدرن بین سازهای زهی آرشه ای، دومین ساز بزرگ و دومین ساز با صدای بم است.

مشخصات ساز ویولنسل

• سردسته ساز حلزونی شکل
• طول دسته ساز 28 سانتی متر و  شامل صفحه انگشت گذاری از جنس ابونیت‌
• گوشی های چهار طرفه از جنس ابونیت
• طول بدنه ساز تقریباً 75.5 سانتی متر و دارای حفره صداهای F شکل
• جعبه گوشی از جنس چوب افرا
• طول چهار سیم مرتعش ویولن از 68  تا 70 سانتی متر و جنس آن روده، نقره، مس، آلومینیوم، فولاد و نایلون
• طول آرشه ساز ویولنسل،  71تا74  سانتی متر و دسته آرشه از چوب پرنامبوکو (pernambuco)
• میله انتهایی ساز یا tail-pain از جنس فولاد
• طول کلی ساز حدودا 125 سانتی متر

موقعیت نواختن

به دلیل اندازه این ساز، نوازنده برای نواختن ویولنسل در هنگام اجرا، باید آن را به صورت عمودی مابین پاهایش نگه دارد و یا آن را روی یک صندلی قرار دهد و در حالت ایستاده آن را بنوازد. و همینطور با دست چپ دسته را بگیرد، به طوری که توسط میله ای که در انتهای آن تعبیه شده بر روی زمین یا صندلی قرار بگیرد.

انواع ویولنسل

• ویولنسل استاندارد

رایج ترین نوع ویولنسل که بسیاری از نوازندگان آن را ترجیح می دهند، ویولنسل در اندازه کامل است که معمولا 48 اینچ است. ساز ویولنسل، دارای چهار سیم است که با آرشه یا زخمه نواخته می شود. سیم های این نوع ویولنسل از پایین ترین تا بالاترین زیر و بم، کوک می شوند.

• ویولنسل فیبر کربنی

این ویولنسل منحصراً توسط شرکت لوئیس اند کلارک ساخته می شوند. این ویولنسل ها نیز دارای اندازه هایی مشابه با ویولنسل استاندارد اند ولی با توجه به تولید این سازها از فیبر کربن، cornices ندارند. Cornices یا کنگره ها همان دندانه های کناره های ویولنسل هستند، که برای حفاظت از آن به کار می روند. ویولنسل فیبر کربن، محکم تر بوده و نیازی بهcornices  ندارند. این امر فضای بیشتری برای صدا ایجاد می‌کند، و سبب غنی تر شدن صدای ویولنسل ها می شود.

• ویولنسل‌ سایز کوچک

ویولنسل ها در اندازه‌ های کوچکتر نیز ساخته می شوند. معمولاً همانند ویولنسل های بزرگترند و تنها تفاوت آنها، اندازه آنهاست. استفاده از این ویولنسل های کوچکتر برای نوازندگان با جثه کوچکتر مانند کودکان یا افراد مبتدی آسان تر است.

نوازندگان مشهور ویولنسل

پابلو کاسالس، آلیسا وایلرستاین، یوماما، روستروپوویچ، پیه-ر فورنیه و میشا مایسکی از جمله سلیست های معروف جهان هستند.

جوانب مثبت و منفی ویولون سل

• وجود ویولنسل برای همه ارکسترها و گروه های محلی، امری ضروریست.
• ساز ویولنسل از صدای عمیق تر و غنی برخوردار است.
• یکی از معایب ویولنسل اندازه بزرگ آن است، که حمل و نقل را دشوار میسازد.
• برای هنرجویانی که علاقه به صداهای بم دارند این ساز ارزش نگهداری و حمل دشوار را دارد.
• هم ویولن و هم ویولنسل دارای محدوده صدای منحصر به فردی هستند که مخاطبین خاص خود را دارند اما محدوده ی صدایی ویولن بسیار وسیع تر از ویولنسل است.
• هنرجویانی که نوازنده ویولنسل هستند، در مجموع مطالعه بسیار بیشتری در این زمینه نسبت به نوازندگان ویولن دارند.

جوانب مثبت و منفی ویولن

• ویولنسل بسیار گرانتر از ویولن است.
• ویولن اندازه کوچک تری دارد و برای حمل کردن سبک تر است.
• اکثر افراد ویولن را بیشتر دوست دارند، زیرا به صدای انسان شباهت دارد.
• در ارکسترها تعداد ویولونیست ها بسیار بیشتر از ویولنسلیست هاست. و فضای وسیعی به آن ها اختصاص داده می شود و اگر شما قصد دارید سریع تر به ارکستر اضافه شوید، در صورت نوازنده ویولن بودن، شانس بیشتری دارید.
• ویولن قدمت بسیار بالایی دارد و تقریبا همه چالش ها برای ویولونیست ها مشخص و حل شده است.

انتخاب ویولن یا ویولون سل

از اینکه هر دو ساز برای ارکسترها و کنسرت های کوچک و بزرگ، سمفونی های محلی و کنسرت های آزاد در پارک ها کارایی لازم را دارند، مطمئن باشید.

 به قطعات نوازندگان ویولن و ویولنسل گوش دهید، این به شما کمک می کند متوجه شوید کدام ساز را ترجیح می دهید.

 از ویولن و ویولنسل استفاده کنید و آن ها را در دست بگیرید، اندازه و سنگینی آنها و نحوه واکنش بدن شما به موقعیت نگه داشتن ساز را بررسی کنید.

آموزش های مبتدی هر دو ساز را در اینترنت تماشا کنید. این کار به شما کمک می کند که متوجه شوید، ظاهر و صدای کدام یک را بیشتر دوست دارید.

مهم تر از همه، شما باید صدای هر کدام از این دو ساز را که انتخاب می کنید دوست داشته باشید، این که کدام بیشتر به شما آرامش می دهد، ویولن یا ویولنسل؟

سخن آخر

ویولنسل سازی بسیار زیباست که با صدای خارقالعاده اش نظر هر مخاطبی را به خود جلب می کند.

اگر تجربه ی استفاده از این ساز را داشته اید، آن را با ما در میان بگذارید تا دیگران هم بتوانند بهترین انتخاب ساز خود را داشته باشند.

از اینکه مطالب ما را همراهی می کنید از شما متشکریم.